Tokat
Tokat, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alır ve kuzeyde Samsun, kuzeydoğuda Ordu, doğu ve güneyde Sivas, güneybatıda Yozgat, batıda Amasya illeriyle komşudur. İlçelerinden Yeşilyurt ve Sulusaray İç Anadolu Bölgesi'nde yer almaktadır.
Tokat’ta, 1943 yılında Erbaa, 1944'te Artova ve Turhal, 1954 yılında Almus, 1987 yılında Pazar ve Yeşilyurt, 1990 yılında ise Sulusaray ve Başçiftlik ilçeleri kurulmuştur. Şubat 2021 TÜİK verilerine göre Tokat’ta, merkez ilçeyle beraber 12 ilçe, 37 belediye ve bu belediyelerde 315 mahalle ile 613 köy bulunmaktadır. İl merkezinin denizden yüksekliği 630 metredir.
Tokat’ın Tarihi
İlk çağlarda Togayıtlar tarafından kurulduğu düşünülen Tokat, Hititler, Asurlular, Hurriler ve Kimmerlerin egemenliğinde kaldıktan sonra sırasıyla Persler, Büyük İskender dönemi Makedonyalılar, Kapadokya Krallığı ve Pontus Krallığı'nın yönetimine geçmiştir.
MÖ 65'te Romalıların ve ardından Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir. Bizans-Sasani ve Bizans-Arap savaşlarında stratejik öneme sahip olan Tokat Kalesi, Malazgirt Zaferi'nden sonra 1071’de Danişmentlilerin, daha sonra ise 1150'de Anadolu Selçuklularının kontrolüne geçmiştir. Kalenin en eski izleri 5. veya 6. yüzyıla ait olup, bu dönemde var olduğu bilinmektedir. İoannis Hrisostomos, Konstantinopolis'ten sürgüne giderken burada ölmüştür.
Tokat’ın Coğrafyası
Tokat, Deveci Dağları'nın orta kesiminin kuzey yamaçlarından doğarak Yeşilırmak'a kavuşan bir akarsu vadisinin yamaçlarında kurulmuştur. Engebeli bir bölgede bulunan Tokat, Orta Karadeniz kıyılarını İç ve Doğu Anadolu Bölgeleri'ne bağlayan önemli yolların kavşağında yer alır. Tokat'ın yüzölçümü 10,071 km² olup, Türkiye topraklarının %1,3'ünü kaplamaktadır. İl merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 623 metredir. Coğrafi koordinatları 39° 51' – 40° 55' kuzey enlemleri ile 35° 27' - 37° 39' doğu boylamları arasındadır. Tokat'a bağlı Taşova ilçesi, 1953'te Amasya'ya bağlanmıştır.
Tokat, merkez ilçe dahil 12 ilçeye, 77 beldeye ve 632 köye sahiptir. Merkeze bağlı 41 mahalle, 103 köy ve 9 belde bulunmaktadır. Yüzölçümü bakımından Tokat'ın en büyük ilçesi Zile'dir. En yüksek nüfusa sahip ilçe ise Erbaa'dır. İlin belli başlı akarsuları arasında Yeşilırmak ve kolları (Tozanlı, Kelkit, Çekerek, Tokat, Kuruçay, Güllin, Darı Deresi, Cırcır) bulunur. Önemli dağları arasında Erdem Kırı (2183 m), Mamu (1770 m), Yaylacık (1620 m), Deveci (1892 m), Bugalı (1945 m), Dumanlı (2200 m), Çamlıbel (2020 m) ve Akdağ (1900 m) yer alır. Önemli ovalar arasında ise Kazova, Omala Ovası (Gözova), Turhal Ovası, Niksar Ovası, Erbaa Ovası, Artova Ovası, Zile Ovası, Tokat Ovası, Pazar Ovası ve Yazıbaşı Ovası bulunur.
Erbaa
Erbaa, Tokat ilinin bir ilçesi ve aynı zamanda bu ilçenin merkezi olan şehirdir. 2021 verilerine göre şehrin nüfusu 73.354, ilçenin nüfusu ise 99.815'tir. Tokat’ın ardından en yüksek nüfusa sahip ikinci ilçesi olan Erbaa, bereketli Erbaa Ovası, iş olanakları, sanayi ve Organize Sanayi Bölgesi (OSB) gibi önemli etkenler sayesinde sürekli göç almakta ve bölgenin cazibe merkezi konumuna gelmektedir.
Zile
Zile, Tokat ilinin 67 km batısında yer alır. İlçenin doğusunda Turhal, güneyinde Artova ve Yozgat’a bağlı Kadışehri, batısında Yozgat’ın Çekerek ve Amasya’nın Göynücek ilçeleri, kuzeyinde ise Amasya bulunur. Zile, 40 derece 19 dakika kuzey enlemi ve 35 derece 45 dakika doğu boylamı arasında yer almaktadır. Tokat iline 66 km uzaklıkta olup, Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Zile’nin kentsel dokuları eski ve yeni dokulardan oluşmaktadır.
Tokat’ın En Büyük İlçesi Neresidir?
Tokat’ın yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Zile’dir. Nüfus olarak ise en büyük ilçesi Erbaa’dır.
