Geleneksel güreş arasındaki en bilinenlerden biri olan Yağlı güreş merak edilmeye başlandı. Kullanıcılar yağlı güreşle ilgili araştırma yapıyorlar. En çok merak edilen konuların başında Yağlı Güreş hangi ilimize aittir? sorusu oldu. Detaylar haberimizde...
Tarihsel gelişimde bilinen en eski ve geleneksel güreşlerinden biri olan yağlı güreş, geçmişten günümüze 662 ydevam eden Edirne'de "Kırkpınar Yağlı Pehlivan Güreşleri" adıyla faliyet göstermektedir.
Türk kültürünün simgelerinden biri haline gelen yağlı güreşler, 2010 yılında UNESCO’nun "Somut Olmayan Kültürel Miras" listesine girmiştir.
Yağlı güreş, geleneksel bir Türk sporudur ve adını güreşçilerin vücutlarına sürdükleri yağdan alır. Müsabakalar "Er Meydanı" olarak adlandırılan alanlarda yapılır. Güreşçilerin vücutlarının yağlanması, birbirlerini tutmalarını zorlaştırdığı için bu spor büyük güç ve ustalık gerektirir. Güreşçiler, toplu halde peşrev yaparak er meydanına dağılır ve çiftler tokalaştıktan sonra güreş başlar. Güreşin amacı, rakibin sırtını yere getirmek veya açık düşürmektir. Sırtı yere gelen veya açık düşen güreşçi yenilmiş sayılır.
Yağlı güreşlerin tarihi 4500 yıl öncesine kadar uzanmakta olup, bulunan en eski kanıtlar M.Ö. 2650 yılına aittir. Bu sporun kökenleri Antik Mısır ve Asur Krallığı dönemlerine dayanmaktadır.
Kırkpınar Güreşleri'nin düzenlendiği Edirne Sarayiçi'nde, efsanevi güreşçilerin heykelleri yer almaktadır. Bu heykeller arasında Kurtdereli, Kel Aliço ve Koca Yusuf gibi ünlü isimler bulunmaktadır.
Bir Hıdrellez gününde, Edirne yakınlarındaki Ahıköy çayırında aynı çift yeniden güreş tutuşur. Gün boyu süren güreşlerde yine yenişemeyen kardeşler, gece boyunca da mum ve fener ışığında mücadeleye devam ederler, ancak sonunda oldukları yerde can verirler. Arkadaşları onları bir incir ağacının altına gömer ve yıllar sonra aynı yerde gür bir pınar ortaya çıkar.
I. Murad, Edirne'nin fethinden sonra burada bir güreşçiler tekkesi kurmuş ve her sene güreş yapılması bir gelenek haline gelmiştir.
Bir diğer iddiaya göre ise Kırkpınar Güreşleri'nin tarihi çok daha eskilere dayanmaktadır. M. Atıf Kahraman'a göre, Sarı Saltuk 1261'de Edirne'yi Bulgarlardan almış ve burada 40 yıl kalmıştır. Sarı Saltuk'un, Osmanlılardan önce Kırkpınar Güreşleri'ni ilk düzenleyen kişi olduğu söylenmektedir.
Osmanlı döneminde Kırkpınar Panayırı, Rumeli'nin diğer panayırlarına benzerdi. Panayırda hayvan ve çeşitli eşyaların ticareti yapılırken, güreş, at yarışı ve yaya koşusu gibi sportif faaliyetler de düzenlenirdi. Bu etkinlikler, "Ağa" tarafından organize edilip, kazananlara değerli ödüller verilirdi. Panayır üç gün sürerdi.
Geleneksel Türk yağlı güreş turnuvası olan Kırkpınar Yağlı Güreşleri, her yıl haziran ayı sonunda Edirne'de düzenlenir. Pehlivanlar üç gün boyunca er meydanında mücadele ederler ve son gün yapılan finallerde her kategorinin birinci, ikinci ve üçüncüleri belirlenir. Bu güreşler esnasında Kırkpınar Festivali de düzenlenir ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilir. Osmanlı döneminde yalnızca Kırkpınar’da "baş"ı kazanan pehlivan, gelecek yılın Kırkpınar güreşlerine kadar "başpehlivan" olarak bilinirdi. Bu gelenek günümüzde de devam etmektedir.
Yağlı Güreş Hangi İlimize Aittir?
Tarihsel süreçte bir çok ilde aktif olarak yapılan yağlı güreşler de popüleritesini koruyan Kırkpınar Yağlı Pehlivan Güreşleri her yıl Edirne ilinde düzenlenmektedir. Yağlı güreş Türkiye’nin bir çok ilinde gerçekleştirilse de köken ve bilinirliğiyle Edirne Kırkpınar farkını ortaya koymaktadır.
