Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 11. Zirvesi, 6 Kasım 2024'te Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un ev sahipliğinde Bişkek'te gerçekleşti. Zirvenin ardından TDT Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanıçbek Ömüraliyev ve Kırgızistan Dışişleri Bakanı Jeenbek Kulubaev, basın mensuplarına Zirve'nin sonuçları ve liderlerin aldığı kararlar hakkında bilgi verdi.
Liderler Bir Araya Geldi: TDT Üyeleri ve Onur Konukları Zirve’de
Zirveye, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Türkmenistan'ın Bişkek Büyükelçisi N. Golliyev katıldı. TDT Aksakallar Konseyi Başkanı ve çeşitli Türk işbirliği teşkilatlarının başkanları da Zirve'de hazır bulundu.
Zirvenin Teması: Güçlü Türk Dünyası İçin Birlik
Bu yıl “Türk Dünyasının Güçlendirilmesi: Ekonomik Entegrasyon, Sürdürülebilir Kalkınma, Dijital Gelecek ve Herkes İçin Güvenlik” temasıyla düzenlenen Zirve’de, işbirliğini derinleştirme ve dayanışmayı artırma konuları öne çıktı. Devlet başkanları, TDT çerçevesinde güçlü bir Türk dünyası oluşturmak adına dayanışma mesajları verdiler.
Alınan Önemli Kararlar: Yeşil Vizyon, Dijital Başkent ve Ödüller
Zirvede alınan kararlardan bazıları şunlardı:
- Türk Yeşil Vizyonu: Sürdürülebilir bir gelecek için Türk Yeşil Vizyon belgesi kabul edildi.
- Dijital Başkent: Bişkek’in 2025 yılı için Türk Dünyasının Dijital Başkenti ilan edilmesi kararlaştırıldı.
- Ödüller: Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, “Türk Dünyası Ali Nişanı” ile ödüllendirilirken, Nobel ödüllü Profesör Aziz Sancar’a “Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü” takdim edildi.
- TDT Sekretaryasında Atamalar: Zirve çerçevesinde TDT Sekretaryasında yeni atamalar yapıldı.
Ortaklık ve İmza Atılan Belgeler
Zirve sırasında TDT üye devletlerinin bakanları ve kurum başkanları tarafından birçok önemli belgeye imza atıldı:
- Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması
- Merkez Bankaları Konseyi kurulması Mutabakat Zaptı
- Uzay Faaliyetlerine İlişkin Mutabakat Zaptı
- Büyük Türk Dili Modeli geliştirme anlaşması
- Sivil Koruma Mekanizması anlaşması
- Türk Yeşil Finans Konseyi kuruluş anlaşması
Önümüzdeki Zirveler: 2025’te Azerbaycan ve Macaristan’da Toplanacak
TDT Zirvesi sonunda, Teşkilat Başkanlığı Kazakistan’dan Kırgızistan’a devredildi. Liderler, bir sonraki olağan Zirve'nin 2025 yılında Azerbaycan’da, gayri resmi Zirve'nin ise aynı yıl Macaristan’da yapılması konusunda mutabık kaldılar.
Bölgesel ve Uluslararası Gelişmeler Ele Alındı
Zirve boyunca liderler, güncel bölgesel ve uluslararası konular hakkında görüş alışverişinde bulunarak işbirliği olanaklarını değerlendirdiler. Kırgız Cumhurbaşkanı Caparov’un teklifiyle, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın Türk Dünyası’na katkıları takdir edilerek “Türk Dünyası Ali Nişanı” ile onurlandırıldı.
Zirvenin Ardından Basın Açıklaması
Toplantının ardından düzenlenen basın toplantısında, Genel Sekreter Kubanıçbek Ömüraliyev ve Kırgızistan Dışişleri Bakanı Jeenbek Kulubaev, Zirve’nin tüm detaylarını basın mensuplarıyla paylaştı ve TDT’nin gelecekteki vizyonu hakkında değerlendirmelerde bulundu.
